نزهت امیری تنها رهبر ارکستر زن در ایران ارکستر نغمه باران را رهبری کرد؛ صحنه زیر پای توست

همدلی| سامان آسمانی: بعد از سال‌ها، دوباره جماعت موسیقی حضورش را دیدند و با جان و دل تماشا کردند این پایداری را. به او لقب «تنها رهبر ارکستر زن در ایران» را داده اند. کار «نزهت امیری» اما مهمتر از این حرف هاست. شاید واژه ها درست مثل وقتی که بناست از موسیقی حرف بزنند، تاب بیان آنچه بر او گذشته را نداشته باشند. نادیده گرفته شدن برای سال های متمادی تنها گوشه ای است از آنچه بر او گذشته است. می شود روزگاری را که پشت سر گذاشته آینه ای از اوضاع بانوان موزیسین در این ملک دانست بالاخره «مشت نمونه خروار است»!
خبر حضور نزهت امیری در جشنواره سی و سوم فجر از مدتی قبل رسانه ای شده بود. نگاه ها به حضور او هم دستکمی از شیوه مواجهه همیشه مردان موزیسین و مردان سیاست گذار نداشت.
البته که خود او هم راه متفاوتی را برگزیده بود. رهبری ارکستر در دنیا هم هنوز در مصادره مردان است. در ایران که بماند!
12 سال گذشته از اولین باری که امیری رهبری یک ارکستر را برای اولین بار انجام داد. سال 1384 ارکستر مضرابی حسین دهلوی را رهبری و حالا در زمستان 96 چوب رهبری ارکستر ملی نغمه باران را به دست گرفت و در تالار وحدت به روی صحنه رفت. این اتفاق مبارک از آن دست رویدادهای جالب توجه جشنواره سی و سوم موسیقی فجر بود که آنقدرها که باید مورد توجه قرار نگرفت.


نزهت امیری تفاوت چندانی میان هنرمندان مرد و زن قائل نیست. این را در گفت وگوهایی که در چند روز گذشته با رسانه های مختلف داشته بیان کرده است. با این وجود اما قضیه در این مورد برای او یک نکته جالب توجه دارد. خودش در این باره گفته به خاطر زن بودن او را به عقب رانده اند و حالا همین زن بودن سلاحی شده است برای عیان کردن اشتباه بزرگ آنها که رانده اند او را.
او در جریان برگزاری جشنواره سی و سوم فجر ارکستر «نغمه باران» را با 60 نوازنده و به سرپرستی و خوانندگی علی‌امیرقاسمی به روی صحنه برد و ناخواسته نمایندگی کرد بخشی از هنرمندان جامعه ایران را که هنوز به حقشان نرسیده اند.
از نگاه امیری شرایط به گونه ای پیش رفت که گیاه مستعدی با قابلیت ثمر دادن پس از یک سال، 10 ساله ثمر داد.
او چندی پیش درباره این تنهایی طولانی مدت و فطرت ناخواسته به «موسیقی ما» گفته بود: یک دانه می‌تواند بعد از چند سال فاسد شود اما من هنوز نفس می‌کشم؛ نفس هنری. اما عمر کاری انسان‌ها بی‌نهایت نیست. وقتی من به عنوان هنرمند فعال نباشم، اطلاعات علمی‌ام خاک می‌خورد. تصور کنید که شما هر کاری می‌کنید، امکان بروز هنر برایتان وجود ندارد. در نتیجه انگیزه‌تان از بین می‌رود. سال‌ها در کتاب‌ها خوانده‌ایم‌، ققنوس پرنده‌ای است که از دل آتش بیرون می‌آید. با پیگیری زحمات و تلاش ثمره می‌دهند یعنی دیر و زود دارد اما سوخت‌و‌سوز ندارد. من سال گذشته هم اجرایی در تالار رودکی داشتم که قرار بود با همراهی یک گروه 25 نفره روی صحنه برود اما با 8 نفر روی صحنه رفت. هرکس بنا به دلایلی کنار کشید و من با هزینه زیادی که تحمیل شده بود این اجرا را روی صحنه بردم. پس از آن باید ثابت می‌کردم که هنوز حرف برای گفتن دارم.»
برنامه ارکستر « نغمه باران» در دو بخش اجرا شد؛ در ابتدا قطعه‌ ملی میهنی «خاک مهرآیین» از علی‌اکبر قربانی با صدای «علی امیرقاسمی» اجرا شد. این قطعه‌ پیش از این توسط ارکسترهای متعددی اجرا شده بود و «سالار عقیلی» و «وحید تاج» نیز آن را به اجرا درآورده بودند. پس از اجرای این قطعه، تک‌نواز ویلن روی صحنه آمد و اثر «حسین دهلوی» به نام «شوشتری برای ویلن و ارکستر» را اجرا کرد. «شهزاده‌ی‌ رویا» نیز با آهنگسازی «همایون خرم» قطعه‌ بعدی بود که خوانندگان زیادی آن را اجرا کرده‌اند. در پایان نیز قطعه‌ «رفتم» ساخته‌ علی تجویدی اجرا شد. این برنامه با استقبال مخاطبان همراه شد. در بخش دوم ارکستر در ابتدا قطعه‌ «ماهور برای ویلن و ارکستر» و سپس قطعه‌ «دور جوانی» ساخته‌ی جواد لشکری را اجرا کرد و در ادامه قطعه‌ «وای از شب من» از همایون خرم نواخته شد. قطعه‌ بعدی که سازی و بی‌کلام بود «کنسرتینو برای سنتور و ارکستر» نام داشت که ساخته‌ حسین دهلوی است و در این اجرا با تنظیم رهبر ارکستر برای مخاطبان اجرا شد. پس از اجرای قطعه‌ «بیا»، به خاطر استقبال مخاطبان از این اجرا و تشویق‌های مکررشان، ارکستر بار دیگر قطعه‌ «خاک مهرآیین» را اجرا کرد و برای پایان برنامه خود قطعه‌ ملی میهنی «ای ایران» اثر ماندگار روح‌الله خالقی را اجرا کرد و به کار خود پایان داد.